एका शब्दाचे जसे अनेक समान अर्थ असतात; तसेच शब्दाचे परिस्थितीनुसार वेगवेगळे अर्थ निघू शकतात.
1) अंग – शरीर, कौशल्य, बाजू
2) अनंत - अमर्याद, परमेश्वर
3) अर्थ - पैसा, आशय, हेतू
4) अक्षर – पूर्ण उच्चाराचा वर्ण, अविनाशी
5) अनंत - अमर्याद, विष्णू, आकाश, खूप, पुष्कळ, फुलाचे किंवा माणसाचे नाव
6) ओढा - मनाचा कल, पाण्याचा प्रवाह, आकर्षण
7) अंक - आकडा, मांडी, नाटकाचा एक भाग, नियतकालिकाची एक प्रत
8) अंबर - आकाश, वस्त्र, खजिना, मुलाचे नाव, खिळा उपटण्याचा चिमटा
9) अब्ज - कमळ, शंभर कोटींची संख्या
10) आड - विहीर, एका बाजूला
11) अढी - पिकलेल्या आंब्याचा ढीग, पायावर पाय टाकून बसणे.
12) अभंग - अखंड, न फुटलेला, मराठीतील एक काव्यप्रकार
13) अंतर - हृदय, वियोग, मन, फरक, भेदभाव
14) उत्तर - दिशेचे नाव, प्रश्नाचे उत्तर
15) अवकाश - सवड, रिकामा वेळ, अवधी, आकाश
16) आस - इच्छा, उत्कंठा, गाडीच्या चाकाचा कणा
17) आकडा - संख्या, अंक, बाकदार, नाणी, चिंचेचे बाकदार टोक
18) ऋण - वजाबाकीचे चिन्ह, कर्ज, उपकार
19) कळ - गुप्त किल्ली, भांडण लावणे, दुःख, खुबी
20) काळ - वेळ, यम, मृत्यू
21) कर - हात, किरण, सरकारी सारा, संक्रांतीचा दुसरा दिवस, एक क्रियापद
22) कर्ण - कान, कुंतीपुत्र, काटकोन चौकोनातील काटकोनासमोरील बाजू
23) कर्क - खेकडा, एक रास, एक असाध्य रोग
24) कोळी - एक कीटक, मासे पकडणारा
25) कडी - दाराला लावायची साखळी, मात
26) कोरडा - सुकलेला, चाबकाचा फटकारा, दुष्काळाचा
27) कसर - बारीक ताप, उणीव, वाळवी, नफा
28) कढ - उकळी, फेस, गहिवर (उमाळा)
29) कट - कारस्थान, एकमत, पुरणाचे पाणी
30) कासार - बांगड्या भरणारा, तलाव
31) खत - वनस्पतींचे अन्न, करार, पत्र
32) खल - चर्चा, दुष्ट, कुटण्याचे साधन
33) खोड – झाडाचा एक अवयव, वाईट सवय
34) गार - थंड, तांदळातील बारीक पांढरा खडा, आकाशातून पडणारा बर्फाचा खडा
35) ग्रह - आकाशातील गोल, समज, स्वीकार
36) गोळा - लोणी / चिखल / कणकेचा गोळा, गोल वस्तू, जमाव, भीतीचा गोळा
37) गोम - अनेक पायांचा एक प्राणी, वैगुण्य, मर्म
38) गज - हत्ती, लोखंडी कांब / खांब, लांबी मोजण्याचे एक परिमाण
39) घाट - डोंगरातील वळणावळणाचा रस्ता, नदीच्या पायऱ्या, आकार
40) घन - मेघ, एकाच संख्येचा तीन वेळा गुणाकार, पदार्थाची एक अवस्था, दाट, ठोकळा
41) चरण - पाय, गाण्याची ओळ
42) चिरंजीव - मुलगा, कायम टिकणारा, दीर्घायुषी
44) चपला - वहाणा, वीज
45) चाळ - घरांची रांग, पैंजण, चाळणे, खोडी
46) चमक - वेदना, तेज
47) चाल - गती, हल्ला, पद्धती
48) जलद- ढग, लवकर
49) जीवन - पाणी, आयुष्य, मुलाचे नाव
50) टकळी - सूत कातण्याचे साधन, वटवट, ध्यास
51) टाच - पायाचा भाग, जप्ती
52) डाव - एक प्रकारची खेळी, कारस्थान, खेळाचा डाव
53) तट - किनारा, किल्ल्याभोवतीची भिंत
54) तीर - नदीचा काठ, किनारा, बाण
55) तार - धातूचा तंतू, धुंदी, तारायंत्राचा संदेश
56) दंड - काठी, शिक्षा, बाहू
57) द्वीज - ब्राह्मण, पक्षी, दात
58) दल - पाकळी, सैन्य विभाग, पान, पथक, तुकडी
59) दाम - पैसा, मूल्य
60) दम - श्वास, धाप, धीर
61) दशमी - एक तिथी, दुधातील भाकरी
62) थाप - बाता मारणे, तबल्यावरची थाप
63) धड - न फाटलेला, डोक्याशिवाय शरीराचा भाग
64) ध्यान - चिंतन, भोळसट व्यक्ती, स्मरण
65) नाद - आवाज, छंद
66) नाव - होडी, वस्तू/प्राण्याचे नाव
67) नजर - नजराणा, दृष्टी
68) निमिष - मुलाचे नाव, क्षण
69) पय - पाणी, दूध, अमृत
70) पर - पंख, परंतु, परका
71) पाट - एक आसन (बसायचा पाट), पाण्याचा लहान प्रवाह
72) पाव - चौथा भाग, खाण्याचा पदार्थ, प्रसन्न होणे.
73) पार - पलीकडे, झाडाभोवतालचा ओटा, आरपार
74) पूर – शहर, पाण्याचा लोंढा
75) पाठ - धडा, पाठांतर, शरीराचा एक अवयव
76) पत्र - पान, पोस्टातील पत्र
77) पालक - पालन करणारा, एक पालेभाजी
78) पण - परंतु, प्रतिज्ञा
79) पाल - एक प्राणी, आदिवासींचे घर
80) पक्ष - पंख, पंधरवडा, श्राद्ध, राजकीय संघटना
81) पात्र - भांडे, नदीची रुंदी, भूमिका, लायक, योग्य
82) पोत - स्त्रियांच्या गळ्यातील काळ्या मण्यांची माळ, जमिनीची पत
83) पट - आकाश, वस्त्र, बुद्धिबळाचा पट, आवृत्तीदर्शक शब्द
84) बोट - पाण्यातील वाहन, हाताचे किंवा पायाचे बोट
85) भाव - किंमत, भक्ती, भावना
86) भेट - नजराणा, दोन व्यक्तींची भेट
87) माया - मुलीचे नाव, धन
88) माळ - मोकळी जागा, फुलांचा / मण्यांचा हार
89) मान - शरीराचा भाग, मोठेपणा
90) मकर - सुसर, एक रास
91) मूळ - झाडाचा अवयव, उगम, एक नक्षत्र
92) मठ - धार्मिक शिक्षणसंस्था, एक धान्य
93) मित्र - दोस्त, सूर्य
94) मात्रा - इलाज, अक्षराच्या डोक्यावरीलति रकी रेष, स्वरांचे कालमापन
95) यात्रा - जत्रा, धार्मिक प्रवास
96) लहर - लाट, हुक्की
97) लाख - लक्ष, एक पदार्थ
98) वाणी - व्यापारी, बोलणे, भाषा, सरस्वती
99) वर - पती, आशीर्वाद, वरची बाजू, श्रेष्ठ
100) वाढ - पदार्थ वाढणे, एखाद्या गोष्टीत होणारी वाढ
101) वार - दिवस, घाव
102) वात - वारा, दिव्याची वात, एक विकार
103) वजन - भार, महत्त्व, प्रतिष्ठा
104) वल्ली - वेल, स्वच्छंदी मनुष्य
105) वारी - मोठी दगदग होणे, दमणे.
106) वाली - रक्षणकर्ता, रामायणातील एक वानर
107) विभूती - भस्म, महापुरुष
108) सुमन - फूल, मुलीचे नाव, चांगले मन
109) सर - माळ, पावसाची सर, जिंकणे, शिक्षक
110) सूत - धागा, संबंध, सारथी, स्नेहभाव
111) राई - दाट झाडी, मोहरी
0 Comments:
टिप्पणी पोस्ट करा